- २०८१ बैशाख १३ बिहीबार
काठमाडौँ । इटालियन रिभिएराको एउटा सुन्दर पहाडको टुप्पोमा स्वतन्त्र देश बन्ने सपना बोकेको एउटा सानो गाउँ रहेको छ सेबोर्गा । सेबोर्गाको रियासत पहिले नै यसको आफ्नै झण्डा, राष्ट्रिय गान, राहदानी, टिकट, मुद्रा र निस्सन्देह, एक राजा छ । यसले एक दिन उनीहरूलाई आफ्नो सार्वभौमसत्ताको कानुनी मान्यता प्रदान गर्ने आशा गर्दछ, जुन यसले गाउँले १९६० देखि खोज्दै आएको छ ।
सेबोर्गा केवल ३०० भन्दा बढी बासिन्दाहरू र करिब पाँच वर्ग माइल जमिन ओगटेको फ्रान्सको नजिकै उत्तरी इटालियन प्रान्त इम्पेरियाको रमणीय बस्ती हो । सहरसम्म जाने सडकमा अनौपचारिक सीमा क्रसिङ छ, सेबोर्गाको झण्डाको रंगमा रंगिएको सेन्ट्री बक्सले पूर्ण, जुन स्वघोषित सीमा रक्षकहरूद्वारा संचालित रहेको छ ।
सुन्दर रूपमा रेहको सेबोर्गाले मोनाकोको प्रिन्सिप्यालिटी सहित तल रिभिएराको आश्चर्यजनक दृश्यहरू पाउँछ, यी सुन्दर दृश्यहरुले विश्वको सबैभन्दा प्रसिद्ध माइक्रोस्टेट र सेबोर्गाको स्वतन्त्रताको लागि निरन्तर खोजको लागि प्रेरणा दिइरहेको छ ।
सेबोर्गाकी राजकुमारीले यस विषयमा भन्छिन्- 'वकिलहरूले यसमा काम गरिरहेका छन् । त्यसैले म राजकुमारी चुनिए ।'
सेबोर्गामा, जहाँ राजतन्त्र वंशानुगत छैन, प्रत्येक सात वर्षमा चुनाव गर्ने नियम बनाइएको छ । यसै प्रक्रिया अनुसार राजकुमारी नीना यो पद धारण गर्ने पहिलो महिला हुन् ।
जर्मनीमा जन्मेकी, नीना डोब्लरले आफ्ना पतिसँग यो गाउँ सेबोर्गालाई १५ वर्ष अगाडी स्वतन्त्र देश बनाउने अभियानको शुरुवात गरेकी थिइन् । सेबोर्गाको स्वतन्त्रताको दावीको बारेमा उनी भन्छिन्- 'सुरुमा मलाई सम्पूर्ण कथा एकदमै हास्यास्पद लाग्यो र मैले यसलाई गम्भीरतापूर्वक लिइनँ । तर त्यसपछि मैले यसलाई पढें र यो सबै सत्य लाग्यो ।'
अलग देशको दावी १९६० को शुरुवातमा शुरु भएको थियो जब फूल किसानहरूको स्थानीय सहकारी चलाउने जर्जियो कार्बोनले शहरको इतिहासमा हेरे र केहि गल्ती भएको फेला पारे ।
सेबोर्गालाई सन् ९५४ मा बेनेडिक्टाइन भिक्षुहरूलाई दान गरिएको थियो, जबसम्म उनीहरूले यसलाई १७२९ मा सार्डिनियाको राज्यलाई बेचेनन्, जुन पछि इटालीको राज्यको हिस्सा बनेको थियो । तर, कार्बोनका अनुसार, त्यहाँ बिक्रीको कुनै ऐतिहासिक रेकर्ड छैन, जसको मतलब सेबोर्गा कहिल्यै पनि इटालीको वैध हिस्सा थिएन ।
'लगभग ३०० वर्षपछि, कागजातको यो अभाव कानूनी मान्यता निर्माण गर्न को लागी एक यथार्थवादी आधार हो ।' एक इटालियन विशेषज्ञ भन्छन्, 'यद्यपि, सेबोर्गाको स्वतन्त्रतामा विश्वास गर्ने समुदायले यसको मागहरू ठ्याक्कै यसमा आधारित रहेर गरेका छन् ।'
सेबोर्गाकी राजकुमारी नीना डोब्लर ।
इटालियन संवैधानिक अदालत र मानव अधिकारको युरोपेली अदालतले पहिले सेबोर्गालाई स्वतन्त्र देशको रुपमा यस अघि नै अस्वीकार गरिसकेका छन्, तर राजकुमारी नीनाले हार मानेकी छैनन् । उनले भनेकी छन्- 'यो स्पष्ट रूपमा सजिलो केस होइन । यो आज वा भोलि हुनेछैन, तर केहि असम्भव छैन । ब्रेक्जिटलाई हेर्नुहोस् ।'
राजकुमारी नीना यो कथा व्यापारको लागि राम्रो छ भनेर स्वीकार्छन् । उनले भन्छिन्- 'यो पर्यटनको लागि पनि राम्रो छ, यसलाई नकार्न नदिनुहोस् । परी कथा, राजकुमारी र घोडागाडी कसलाई चाहँदैन ? त्यसैले हो, यो पर्यटकीय आकर्षण हो, तर यो सेबोर्गाको इतिहासको अंश पनि हो ।'
उनी जोड दिन्छिन्- 'रियासतका गतिविधिहरूमा गैरकानूनी केही छैन, राहदानीहरू केवल रमाइलोको लागि हुन् र स्थानीय मुद्रा, लुइगिनो, सहर वरपरका पसलहरूमा स्वीकार गरिन्छ तर अनिवार्य रूपमा एक स्मारिका हो ।'
यद्यपि, जर्जियो कार्बोन, जसले २००९ मा आफ्नो मृत्यु सम्म सेबोर्गाको पहिलो राजकुमारको रूपमा शासन गरे, यसलाई अलि अगाडि बढाएका थिए ।
सन् १९६० को दशकमा उनले सिमाना बन्द गरे र कसैलाई पनि माथि जान नदिने साथै इटालीलाई कर तिर्न अस्वीकार गरेका थिए र उनले आफ्नो कारमा सेबोर्गन प्लेट मात्रै लिएर हिँड्ने गर्दथे ।
फूल खेती र स्थानीय अर्थतन्त्रको मुख्य आधार जैतूनमा पर्यटन थप्दै सेबोर्गालाई अलग देखाउनु पर्नेमा राजकुमारीको जोड छ । राजकुमार कार्बोनलाई सम्झिदै उनले भनिन्, 'त्यो मानिसले जे गर्यो त्यो अविश्वसनीय थियो, ऊ एक स्मारकको योग्य छ ।'
कोविड महामारी आउनु अघि, सहरले जापानसम्मका पर्यटकहरूलाई आकर्षित गरेको थियो ।
हाल सेबोर्गामा बसिरहेका स्टोनियाका कैडी काटारिन नक्स सिएनएनसँग भन्छन्- 'सेबोर्गा धेरै तरिकामा मोनाकोको विपरित छ, यो पृथ्वीमा धेरै तल, शान्त र जादुई छ, र त्यहाँ बस्ने मानिसहरू धेरै प्रकृति उन्मुख र स्वागतयोग्य छन् । जब तपाइँ पियाजाको बारमा जानुहुन्छ, तपाइँ सबैलाई नामले चिन्नुहुन्छ ।'
अहिले सेबोर्गाका अलग राज्यले जस्तै सामाजिक सञ्जाल प्रोफाइल र वेबसाइटहरू रहेका छन्, प्राय: व्यापारिक वस्तु वा मुद्रा बेच्ने, वैध सेबोर्गन सरकारसँग सम्बन्धित छ ।
सरकारमा ९ जना मन्त्री छन् भने यँहा जन्मिएका र नस्लिए रहेका सेबोर्गनहरूको परिषद् मिलेर बनेको छ । यसले आफ्नै कानून बनाउँछ, तर अहिलेको लागि, तिनीहरूको कुनै कानूनी मूल्य छैन र वास्तविक शक्ति नियमित रूपमा निर्वाचित अधिकारीको हातमा छ । ;सेबोर्गाको एक इटालियन मेयर छ, आधिकारिक रूपमा, हामी युद्धमा हुनुपर्ने हो , तर अनौपचारिक रूपमा, हामी साथी हौं ।' राजकुमारी नीना भन्छिन् ।
