- २०८१ बैशाख ४ मंगलबार
काठमाडौँ । युक्रेन आक्रमण पछि रुसमाथिको आर्थिक प्रतिबन्धको सामना गरिरहेका रुसी अर्बपतिहरूको लागि दुबई स्वर्गको रूपमा उभिएको छ । रुसी अर्बपति र उद्यमीहरू संयुक्त अरब इमिरेट्समा ठूलो संख्यामा आइपुगेको बीबीसीले उल्लेख गरेको छ । सन् २०२२ को पहिलो त्रैमासिकमा दुबईमा रुसी अर्बपतिहरूले सम्पत्ति खरिद गर्ने दरमा ६७ प्रतिशतले वृद्धि भएको एक प्रतिवेदनले देखाएको छ ।
युक्रेनमा भएको हमलाको लागि संयुक्त अरब इमिरेट्सले रुसको निन्दा गरेको छैन र रुसमाथि कुनै प्रतिबन्ध लगाएको छैन । संयुक्त अरब इमिरेट्सले पनि रुसी नागरिकहरूलाई भिसा दिने प्रस्ताव गरेको छ जसलाई अझै प्रतिबन्ध लगाइएको छैन, जबकि धेरै पश्चिमी देशहरूले यसलाई प्रतिबन्ध लगाएका छन् ।
लाखौं मानिसहरूले रूस छोडे
एक अनुमान अनुसार पछिल्ला दुई महिनामा लाखौं मानिसले रुस छोडेका छन् । तर, यस सम्बन्धमा यकिन तथ्यांक भने उपलब्ध छैन । एक रुसी अर्थशास्त्रीले युद्ध सुरु भएको पहिलो दश दिनमा करिब २ लाख रुसीले देश छोडेको जानकारी दिएका छन् । दुबईमा आउने कम्पनीहरूलाई सेवाहरू प्रदान गर्ने र तिनीहरूको गतिविधिहरू सुरु गर्ने प्रक्रियामा रहेको भर्चुअलजोनले पछिल्ला केही दिनहरूमा ठूलो मात्रामा रूसी ग्राहकहरू प्राप्त गरेको छ ।
'हामीले युद्ध सुरु भएदेखि नै रूसी नागरिकहरूबाट पाँच गुणा बढी सोधपुछ पाइरहेका छौं ।' भर्चुअलजोनका प्रमुख कार्यकारी अधिकारी जर्ज होजेइज भन्छन्। यसको कारण दिँदै, होजेइगे भन्छन्- 'उनीहरू आउँदै गरेको आर्थिक मन्दीबाट चिन्तित छन्, त्यसैले तिनीहरू आफ्नो सम्पत्ति सुरक्षित गर्न यहाँ आउँदैछन् ।'
रुसी नागरिकको आगमनका कारण दुबईमा विलासी बंगला र फ्ल्याटको माग बढेको छ । घरजग्गा एजेन्टहरूका अनुसार रुसीहरू घर खोज्दै दुबई आउने गरेका छन्, जसका कारण घरजग्गाको मूल्य ह्वात्तै बढेको छ ।
दुबईस्थित रियल इस्टेट एजेन्सी बेटरहोम्सका अनुसार २०२२ को पहिलो त्रैमासिकमा रुसीहरूले सम्पत्ति खरिद गरेको कारण सम्पत्तिको मूल्य दुई तिहाइले बढेको छ ।
अर्को घरजग्गा एजेन्ट मोडर्न लिभिङले बढ्दो माग पूरा गर्न रुसी भाषा बोल्ने एजेन्टहरू राखेको बताए । मुख्य कार्यकारी अधिकारी थियागो केल्डासले तुरुन्तै दुबई जान चाहने रूसी नागरिकहरूबाट धेरै फोनहरू आइरहेको बताउँछन् । 'दुबई आउने मानिसहरूले लगानीका लागि मात्रै सम्पत्तिहरू किनिरहेका छैनन् । उनीहरू दुबईलाई आफ्नो दोस्रो गन्तव्य बनाउन खोजिरहेका छन्,' उनी भन्छन् ।
प्रतिभाको पलायन
धेरै बहुराष्ट्रिय र रुसी स्टार्ट-अप कम्पनीहरूले पनि आफ्ना कर्मचारीहरूलाई युएई पठाइरहेका छन् । रुसी नागरिक फाद फतुलेभ रुस र युक्रेनमा कार्यालय भएको ब्लकचेन प्रविधि कम्पनीका सह-संस्थापक हुन् । युद्ध सुरु भएपछि, उनी र उनका साथीहरूले आफ्ना सयौं कर्मचारीहरूलाई दुबईमा सारियो । 'युद्धले हाम्रो गतिविधिमा असर पारेको छ । हामीले पहिले जस्तो काम गर्न सकेनौं किनभने हामीले युक्रेन र रुसबाट सयौं मानिसहरूलाई बाहिर सार्नुपर्यो,' उनी भन्छन् । व्यवसाय सञ्चालन गर्न सुरक्षित आर्थिक र राजनीतिक वातावरण भएकाले आफ्ना कर्मचारीहरूलाई युएईमा सार्ने निर्णय गरेको पनि उनले बताए ।
फातुलेभ बताउँछन्- 'रुसी व्यापारीहरू प्रतिबन्धका कारण काम गर्न गाह्रो हुँदै गएको कारणले रुस छोड्दैछन् । यस्तो अवस्थामा, अन्तर्राष्ट्रिय ग्राहक र ब्रान्डहरूसँग व्यापार गर्ने कम्पनीहरूको लागि चुनौती ठूलो थियो । किनभने अधिकांश पश्चिमी कम्पनीहरूले रूसमा रहेका कम्पनीहरूसँग सम्बन्ध तोडेका छन् ।'
गोल्डम्यान स्याक्स, जेपी मोर्गन र गुगल जस्ता विश्वव्यापी कम्पनीहरूले रसियामा आफ्ना कार्यालयहरू बन्द गरेका छन् र आफ्ना कर्मचारीहरूलाई दुबईमा सारिरहेका छन् । फतुलेभ भन्छन्- 'त्यहाँ पक्कै पनि प्रतिभाको दौड छ ।' अहिले व्यवसायमा धेरै प्रतिबन्धहरू भएकाले धेरै मानिसहरू छाडिरहेका छन् ।
रियल स्टेटको मुल्य आकासियो
रुसको केन्द्रीय बैंकलाई विदेशी बैंकमा रहेको अर्बौं डलरको विदेशी सञ्चिति प्रयोग गर्न प्रतिबन्ध लगाइएको छ । यसैबीच, केही रूसी बैंकहरू वित्तीय सन्देश प्रणाली स्विफ्टबाट हटाइएका छन् । यस्तो अवस्थामा रुसी सरकारले आफ्नो विदेशी मुद्रा कोषलाई सुरक्षित राख्न पूँजीसम्बन्धी प्रतिबन्ध लगाएको छ । यस दिशामा रुसले आफ्ना नागरिकलाई १० हजार डलरभन्दा बढीको विदेशी मुद्रासहित देश छाड्न प्रतिबन्ध लगाएको छ ।
तर नगद स्थानान्तरण समस्याहरूको सामना गरिरहेका मानिसहरूले क्रिप्टोकरेन्सीको सहारा लिएका छन् । रूसी खरीददारहरूले क्रिप्टोकरन्सीहरूमा भुक्तान गरिरहेका छन् । बिचौलियाहरूले पनि यस प्रक्रियामा भूमिका खेलिरहेका छन् । उनीहरुले रूसी क्रेताहरूबाट क्रिप्टोकरन्सीहरूमा पैसा लिने र बिक्रेताहरूलाई परम्परागत मुद्राहरूमा नगद उपलब्ध गराउने काम गरिरहेका छन् ।
संयुक्त अरब इमिरेट्स र साउदी अरेबिया जस्ता खाडी देशहरूले रुसमाथि प्रतिबन्ध लगाउने पश्चिमी देशहरूको मागलाई अस्वीकार गरेका छन् । गत फेब्रुअरीमा, युक्रेनमा रुसी आक्रमणको निन्दा गर्ने संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्को प्रस्तावमा मतदानबाट टाढा रहन चीन र भारत बाहेक संयुक्त अरब इमिरेट्स तीन देशहरू मध्ये एक थियो ।
संयुक्त अरब इमिरेट्सले पनि अप्रिल ७ मा संयुक्त राष्ट्र मानव अधिकार परिषद्बाट रुसलाई बाहिर निकाल्नको लागि संयुक्त राष्ट्र संघको महासभामा मतदान गर्नबाट अलग रहेको थियो । युएईमा रुसी लगानीको बृद्धि युएईलाई अन्तर्राष्ट्रिय वित्तीय अपराध निगरानी संस्था फाइनान्सियल एक्सन टास्क फोर्सले ग्रे लिस्टमा राखेको केही महिनापछि मात्रै देखिएको छ ।
यसको अर्थ यूएईले मनी लान्ड्रिङ र आतङ्कवादी गतिविधिलाई वित्तपोषण जस्ता गतिविधिहरू रोक्नको लागि चालेका कदमहरूलाई थप निगरानीको सामना गर्नुपर्नेछ । संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) सरकारले आउने लगानीको नियमनका लागि गम्भीर कदम चालेको दाबी गरेको छ । यससँगै सरकारले सुधार आवश्यक पर्ने क्षेत्रमा एफएटीएफसँग मिलेर काम गर्न प्रतिबद्ध रहेको बताएको छ ।
-बिबिसीबाट
