- २०८१ बैशाख १३ बिहीबार
काठमाडौँ । विश्वमा पहिलो पटक प्रयोगशालाबाट उत्पादन भएको रगत मानिसलाई ट्रान्सफ्युज गरिएको छ । बेलायतमा गरिएको क्लिनिकल परीक्षणमा यो सफलता हासिल भएको हो ।
क्याम्ब्रिज र ब्रिस्टल युनिभर्सिटीलगायत धेरै संस्थाका वैज्ञानिकहरू यस परीक्षणमा संलग्न छन् । विज्ञहरू भन्छन्, यसले रक्त विकार र दुर्लभ रक्त समूह भएका मानिसहरूको उपचारमा मद्दत गर्नेछ ।
रगत कसरी बनाइयो ?
प्रयोगशालामा रगत बनाउने यस प्रक्रियामा, रातो रक्त कोशिकाहरूमा ध्यान केन्द्रित हुन्छ । तिनीहरूले फोक्सोबाट अक्सिजन लिन्छ र शरीरको हरेक भागमा पुर्याउँछ । वैज्ञानिकहरूले पहिले व्यक्तिको रगतको सामान्य दान गर्छन् । यसको मात्रा लगभग ४७० एमएल छ ।
यसपछि, ती स्टेम सेलहरूलाई चुम्बकको माध्यमबाट नमूनाबाट अलग गरिन्छ, जुन रातो रक्त कोशिका बन्न सक्छ । स्टेम सेलहरू बोन म्यारोमा पाइन्छ, जसबाट रगतका तीन महत्त्वपूर्ण कोशिकाहरू - रातो रक्त कोशिका, सेतो रक्त कोशिका र प्लेटलेट बन्छन् ।
अर्को चरणमा, वैज्ञानिकहरूले प्रयोगशालामा ठूलो संख्यामा स्टेम सेलहरू बढाउँछन् । त्यसपछि यी रातो रक्त कोशिकाहरूमा रूपान्तरण गर्न निर्देशित छन् । सम्पूर्ण प्रक्रिया लगभग ३ हप्ता लाग्छ । यस अवधिमा ५ लाख स्टेम सेलबाट ५० अर्ब रातो रक्त कोशिका बन्छन् । तिनीहरूले १५ अरब रातो रक्त कोशिकाहरू फिल्टर गर्छन्, जुन प्रत्यारोपणमा प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
रगतमा रहेको रेडियोधर्मी पदार्थ
अनुसन्धानमा २ जना मात्रै समावेश गरिएको अनुसन्धानकर्ताहरुले बताएका छन् । यद्यपि, सम्पूर्ण परीक्षण १० स्वस्थ व्यक्तिहरूमा गरिनेछ । उनीहरुलाई ४ महिनाको अन्तरालमा ५ देखि १० एमएलको दुईवटा रक्तदान दिइनेछ । तीमध्ये एउटा सामान्य रगत र अर्को प्रयोगशालामा बनाइने रगत हुनेछ । प्रयोगशालाको रगतमा रेडियोधर्मी पदार्थ पनि छ, जसबाट यसको कार्यसम्पादन ट्र्याक गरिनेछ ।
रातो रक्त कोशिकाहरू १२० दिनसम्म रहन्छ
सामान्यतया रातो रक्त कोशिकाहरू शरीरमा १२० दिनसम्म रहन्छ । यसपछि, नयाँ बिक्री आफ्नो ठाउँ लिन्छ । सामान्य दानमा प्राप्त हुने रगतमा नयाँ र पुरानो रातो रक्त कोशिकाहरू हुन्छन् । तर प्रयोगशालामा बनाइएका रक्त कोशिकाहरू पूर्णतया नयाँ छन् । त्यसैले वैज्ञानिकहरूले यो पूर्ण १२० दिनसम्म रहने अपेक्षा गरेका छन् । जसका कारण भविष्यमा बिरामीलाई कम रक्तदानको आवश्यकता पर्नेछ ।
नयाँ रगतको मूल्य कति छ ?
बेलायतको नेशनल हेल्थ सर्भिस ब्लड एण्ड ट्रान्सप्लान्टका अनुसार औसत रक्तदानको लागत १४५ युरो रुपैयाँ पर्ने बताइएको छ । प्रयोगशालामा तयार हुने रगतको मूल्य योभन्दा बढी हुनेछ । यस प्रविधिको अहिलेसम्म कुनै मूल्य तोकिएको छैन तर प्रविधिको विकाससँगै यसको लागत घट्दै जाने प्रतिष्ठानले जनाएको छ ।
