- २०८१ बैशाख १४ शुक्रबार
काठमाडौँ । विश्वभर बढ्दो गर्मीले जनजीवनका विभिन्न पक्षमा नराम्रो असर पारिरहेको छ । टेम्परेचर जर्नलमा प्रकाशित नयाँ वैज्ञानिक समीक्षाले बालबालिकाका लागि पर्याप्त शारीरिक क्रियाकलापको बाटोमा अत्यधिक गर्मी ठूलो बाधक भएको पत्ता लगाएको छ । समीक्षाले १५० भन्दा बढी अध्ययनहरू विश्लेषण गरेको छ ।
यस अध्ययनले आजका बच्चाहरू समान उमेरका आफ्ना आमाबाबुको तुलनामा ३० प्रतिशत कम फिट रहेको देखाएको छ । यसले तिनीहरूलाई तातो र अधिक कठिन मौसमको सामना गर्न कम तयार रहेको समेत देखिएको छ ।
जलवायु परिवर्तनका कारण तातो लहर जस्तो अवस्था सामान्य बन्दै गएको छ । प्रदुषणका कारण वायुको गुणस्तर खस्किएको छ । संक्रामक रोगहरूको फैलावट छिटो हुने अपेक्षा गरिएको छ । त्यसैले फिटनेस पक्ष महत्त्वपूर्ण छ ।
बालबालिकाको सक्रियतामा जलवायु परिवर्तनको प्रभाव
अध्ययनका लेखक स्लोभेनियाको युनिभर्सिटी अफ ल्युब्लजानाका सहायक प्राध्यापक शान्डा मोरिसन भन्छिन्, बाहिरी संसारको वातावरण बालबालिकासहित सबै मानिसका लागि झन् कठिन बन्दै गएको छ । शान्डा कार्डियोलोजी र व्यायाम विज्ञानमा विशेषज्ञ हुन् । उनी बालबालिकाको शारीरिक गतिविधिको अनुसन्धान गर्ने संस्था एक्टिभ हेल्थ किड्स स्लोभेनियाकी संस्थापक समेत हुन् ।
उनी भन्छन्, जलवायु परिवर्तनको असरले बालबालिकाको गतिविधिमा असर परेको छ । यसले जीवनभर स्वास्थ्यमा नराम्रो असर पर्ने खतरा हुन्छ । समीक्षामा २०१८ को रिपोर्ट पनि समावेश गरिएको छ । प्रतिवेदनले ४९ देशमा बालबालिकाको गतिविधिको स्तरलाई तुलना गरेको छ । प्रतिवेदनका अनुसार यी देशका ३९ प्रतिशत वा कम बालबालिकाले मात्रै पर्याप्त शारीरिक क्रियाकलाप गर्छन् । लगभग ६१ प्रतिशत बालबालिकाले पर्याप्त शारीरिक गतिविधि गर्दैनन् ।
पर्याप्त शारीरिक गतिविधि नगर्ने बालबालिकाहरू भविष्यमा थप तातो र कठोर मौसमको लागि तयार हुँदैनन् । मुटुको धड्कन तेज गर्न र शरीरमा अक्सिजनको प्रयोग बढाउन सक्ने व्यक्तिहरू एरोबिक रूपमा फिट हुन्छन् । त्यस्ता व्यक्तिहरूले तातो तापक्रमलाई राम्रोसँग ह्यान्डल गर्न सक्छन् । उनीहरुलाई धेरै पसिना आउँछ । फिट व्यक्तिहरूसँग राम्रो रक्त प्रवाह हुन्छ, त्यसैले तिनीहरूको हृदयलाई आफूलाई चिसो राख्न धेरै मेहनत गर्नुपर्दैन ।
अयोग्य वयस्कहरू हृदय रोग, मधुमेह र क्यान्सर जस्ता दीर्घकालीन रोगहरूको लागि बढी जोखिममा छन् । गर्मीको नकारात्मक प्रभाव जस्तै गर्मी स्ट्रोक र हृदयघात तिनीहरूको स्वास्थ्यमा बढी हुन्छ । फिट व्यक्तिहरू हावापानीका गम्भीर प्रभावहरू जस्तै आँधीबेहरी, तातो छालहरू, तातो छालहरू, जंगलको आगो र खडेरीहरू सामना गर्न थप तयार हुन्छन् ।
बाल्यकालमा गतिविधिको कमीको आजीवन प्रभाव
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) ले बालबालिकालाई हरेक दिन कम्तिमा एक घन्टा मध्यमदेखि कडा शारीरिक गतिविधि गर्नुपर्छ भनी सिफारिस गर्छ । जुलाईमा प्रकाशित एक विश्लेषण अनुसार अधिकांश बालबालिका त्यसो गर्न असमर्थ छन् । कोरोना महामारीले ठूलो संख्यामा बालबालिकाको गतिविधिलाई सीमित गरेको छ ।
मोरिसन भन्छिन्, यसले अस्वास्थ्यकर अवधिको सुरुवात हो । बालबालिकाले पर्याप्त शारीरिक गतिविधि नगर्ने भएकाले, तिनीहरू वयस्कको रूपमा सक्रिय रहँदैनन् । फलस्वरूप, आजका बच्चाहरू पूर्ण रूपमा फिट छैनन् ।
