- २०८१ बैशाख ४ मंगलबार
काठमाडौँ । सन् २०२२ मा पृथ्वीको सतहको औसत तापक्रम पाँचौं सबैभन्दा तातो वर्ष हुने अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले गरेको एक विश्लेषणमा उल्लेख गरिएको छ । यस अवस्थालाई नासाले 'डरलाग्दो' भनेको छ ।
न्यूयोर्कस्थित नासाको गोडार्ड इन्स्टिच्युट फर स्पेस स्टडीजका वैज्ञानिकहरूले २०२२ मा विश्वव्यापी तापमान नासाको आधारभूत अवधि (१९५१-१९८०) को औसतभन्दा १.६ डिग्री फरेनहाइट (०.८९ डिग्री सेल्सियस) बढी रहेको बताएका छन् ।
अहिलेसम्म २०१६ लाई सबैभन्दा बढी तापक्रम भएको बर्ष मानिन्छ भने त्यसपछि २०२०, २०१९ र २०१७ रहेका छन् ।
नासाका प्रशासक बिल नेल्सनले यो तापक्रम खतरनाक भएको बताउदै हाम्रो तातोपानी मौसमले पहिले नै छाप बनाउँदै गएको, जङ्गली आगो तीव्र हुँदै गइरहेको छ, आँधीबेहरी बलियो हुँदै गएको, खडेरीले विनाश ल्याइरहेको छ र समुद्रको सतह बढिरहेको बताएका छन् ।
१८८० मा आधुनिक रेकर्ड-किपिङ सुरु भएदेखि पछिल्ला नौ वर्ष सबैभन्दा बढी तापक्रम मापन गरिएको नासाले जनाएको छ । यसको मतलब २०२२ मा पृथ्वी १९औं शताब्दीको उत्तरार्धको औसतभन्दा लगभग २ डिग्री फरेनहाइट (वा लगभग १.११ डिग्री सेल्सियस) बढी तातो भएको छ ।
'नासाले जलवायु परिवर्तनलाई सम्बोधन गर्न हाम्रो भूमिका खेल्ने हाम्रो प्रतिबद्धतालाई गहिरो बनाउँदैछ ।' नेल्सनले भनेका छन्,
'हाम्रो पृथ्वी प्रणाली वेधशालाले हाम्रो जलवायु मोडलिङ, विश्लेषण र भविष्यवाणीहरूलाई समर्थन गर्न मानवतालाई हाम्रो ग्रहको परिवर्तनशील जलवायुसँग सामना गर्न मद्दत गर्न अत्याधुनिक डेटा प्रदान गर्नेछ ।'
२०२० मा हरितगृह ग्यास गिरावट
कोभिड-१९ महामारीका कारण अल्पकालीन गिरावट आएपछि २०२० मा मानव-संचालित हरितगृह ग्यास उत्सर्जन फेरि बढेको छ । हालै, नासाका वैज्ञानिकहरू र अन्तर्राष्ट्रिय वैज्ञानिकहरूले २०२२ मा कार्बन डाइअक्साइड उत्सर्जन रेकर्डमा सबैभन्दा उच्च रहेको निष्कर्ष निकालेका छन् ।
अर्को शक्तिशाली हरितगृह ग्यास, पृथ्वीको सतह खनिज धुलो स्रोत अनुसन्धान उपकरण प्रयोग गरेर नासाले यस बर्ष मिथेनका केही सुपर-इमिटरहरू पनि पहिचान गरेको जनाएको छ ।
सबैभन्दा तातो वर्ष !
जलवायु मोडलिङका लागि नासाको प्रमुख केन्द्रले वातावरणमा मानव गतिविधिहरूले हरितगृह ग्यासहरूको ठूलो मात्रामा वायुमण्डलमा पम्प गरिरहने र दीर्घकालीन ग्रहीय प्रभावहरू पनि जारी रहने कारणले गर्मी बढेको प्रवृत्ति भएको बताएको छ । अमेरिकी भूभौतिक संघको २०२२ वार्षिक बैठकमा प्रस्तुत गरिएको केन्द्रको अनुसन्धानका अनुसार विश्वव्यापी औसतको झन्डै चार गुणा बलियो तापक्रम प्रवृतिहरू अनुभव गर्न जारी छ ।
धेरै कारकहरूले कुनै पनि वर्षको औसत तापक्रमलाई असर गर्न सक्छ । उदाहरणका लागि, उष्णकटिबंधीय प्रशान्त महासागरमा ला निना अवस्थाको लगातार तेस्रो वर्षको बावजुद २०२२ रेकर्डमा सबैभन्दा तातो मध्ये एक थियो । राष्ट्रिय महासागर र वायुमण्डलीय प्रशासनद्वारा एक अलग, स्वतन्त्र विश्लेषणले निष्कर्ष निकालेको छ, जसमा २०२२ को लागि विश्वव्यापी सतह तापक्रम १८८० पछि छैटौं उच्च भएको उल्लेख छ ।
