- २०८१ बैशाख १५ शनिबार
काठमाडौँ । इटालियन अधिकारीहरूले इटालियन सिरी ए का ६२ खेलाडी ट्रान्सफर बारे भएका सम्भावित वित्तीय अनियमितताहरूको अनुसन्धान गरिरहेको मिडिया रिपोर्ट सार्बजनिक भएको छ । जसमध्ये ४२ खेलाडी ट्रान्सफर युभेन्टसका रहेका छन् ।
युभेन्टस पछिल्ला केहि साता खेल मैदानमा भन्दा मैदान बाहिरका गतिबिधिका कारण चर्चामा रहेको छ । आर्थिक अनुसन्धानमा फसेका युभेन्टस 'क्यालसियोपोली' पछि इटालियन फुटबल हिट गर्ने सबैभन्दा ठूलो विवादको रूप लिइरहेको देखिएको छ।
२००६ मा युभेन्टसलाई 'रेफ्री स्क्यान्डल' का कारण बि डिभिजनमा घटुवा गरिएको थियो । रेफ्री स्क्यान्डलमा युभेन्टसको भूमिकाको लागि दुई सिरि ए उपाधिहरू समेत खोसिएको थियो जसले एसी मिलान, फियोरेन्टिना, लाजियो र रेग्जिनालाई जरिवाना र अंक कटौती गरेको थियो ।
यस पटकको युभेन्टससहित सिरी ए क्लबमाथि को अनुसन्धानले पनि इटालियन फुटबलमा हलचल ल्याउन सक्ने विश्लेषण भैरहेका छन् । अहिलेको अनुसन्धान आर्थिक विषयमा केन्द्रित छ, जुन विशेष गरि पूँजीगत लाभको विषय भनिएको छ ।
के हो फुटबलमा पूँजीगत लाभ ?
फुटबलमा पूँजीगत लाभ भन्नाले मुख्य रुपमा खेलाडी ट्रान्सफरबाट हुने नाफा हो । उदाहरणका लागि, युभेन्टसले पाँच वर्षको सम्झौतामा सय मिलियन युरोमा खेलाडीलाई अनुबन्ध गर्दछ भने उसले खेलाडीको सम्झौता अवधिमा सो रकम तिर्नु पर्ने हुन्छ । अर्थात् हरेक बर्ष २० मिलियन युरो तिर्नु पर्ने हुन्छ ।
त्यसोभए, यदि युभेन्टसले त्यस खेलाडीलाई तीन वर्ष पछि ६० मिलियन युरोमा बेच्यो भने, युभेन्टसले सो खेलाडीबाट २० मिलियन युरोको २० मिलियन पूँजी लाभ प्राप्त गर्ने गर्दछ । फुटबलमा पुँजीगत लाभ किन महत्त्वपूर्ण छ भने क्लबहरुले यस लाभलाई सीधै क्लबको वार्षिक नाफामा गणना गर्छन् । यसका साथै कतिपय क्लबहरूले निश्चित खेलाडीको ट्रान्सफरमा नाफा कमाएको देखाउनका लागि सम्पत्तिको मूल्य बढाउने गरेका पाइन्छ ।
यो प्रायः युवा खेलाडीहरूको ट्रान्सफरमा गरिन्छ । साथै एकेडेमी खेलाडीहरू स्वदेशी हुन्, तिनीहरू प्राय: नि: शुल्क आइपुग्छन्, यसको मतलब यदि तिनीहरू बेचिन्छन् भने, सो बापत प्राप्त हुने शुल्क शुद्ध नाफा हुन जान्छ ।
त्यस्तै एकेडेमी खेलाडीहरूको मूल्य अत्यधिक बढेको हुनाले, तिनीहरूको वास्तविक मूल्य निर्धारण गर्न गाह्रो छ । जसको कारण, क्लबहरूले आफ्नो आर्थिक अवस्था सन्तुलनमा राख्नका लागि सम्झौताहरू वा प्लेयर-प्लस-नगद स्थानान्तरणहरूमा शंकास्पद मूल्यका खेलाडीहरू घुसाउन सक्छन् ।
के यो केवल इटालीको समस्या हो ?
इटालीमा पूँजीगत लाभको निर्विवाद रूपमा ठूलो महत्त्वको छ । २०१८-१९ मा कोभिड शुरु हुनु अघिको अन्तिम सिजनमा मात्र सिरी ए का २० क्लबहरूले पूँजीगत लाभ वापत कमाएको रकम ६९९ मिलियन यूरो थियो, जुन युरूपका पाँच ठुला लिगहरुमा सबै भन्दा बढी थियो ।
यस आँकडाले सिरी ए क्लबहरु आफ्नो क्लबलाई नाफामा लैजान ट्रान्सफर मार्केटमा कति भर पर्छन भन्ने उदाहरण पनि हो । प्रिमियर लिग, ला लिगा र बुन्डेसलिगा क्लबहरूले टिभी अधिकार र प्रायोजन सम्झौताहरूबाट खेलाडीहरू किन्न र बेच्ने भन्दा सामूहिक रूपमा धेरै पैसा कमाउने हुनाले पूँजीगत लाभमा उनीहरुको कम ध्यान रहेको विश्लेषण गरिएको छ ।
खेलाडी ट्रान्सफरमा नाफा कमाउनुलाई गलत भने मानिदैन तर क्लबहरूले खेलाडीहरूको मूल्य वृद्धि गर्दा मात्र समस्याहरू उत्पन्न भएको देखिन्छ ।
युभेन्टस किन यो काण्डको केन्द्रमा छ ?
गत सिजनमा आर्थर मेलो बार्सिलोनाबाट युभेन्टस आए भने मिरालेम पजानिक युभेन्टसबाट बार्सिलोना गए । आधिकारिक रूपमा, यी दुई सम्झौताहरू जोडिएका थिएनन् । तिनीहरू समान स्थानान्तरणको भागको रूपमा घोषणा गरिएको थिएन । बार्सिलोनालाई युभेन्टसले आर्थरका लागि प्रारम्भिक ७२ मिलियन यूरो तिर्न सहमत भएको थियो, भने पजानिकका लागि बार्सिलोनाले ६० मिलियन यूरो तिर्न सहमति गरेको थियो ।
दुबै क्लबहरू, यसरी, तिनीहरूको बाहिर जाने खेलाडीमा पूँजीगत लाभ पोस्ट गर्ने स्थितिमा थिए, जबकि युभेन्टसले मात्र १२ मिलियन यूरो तिरे पुग्ने भयो । यो एक सम्झौता थियो जुन दुबै पक्षहरूलाई उपयुक्त थियो, तर विशेष गरी नगदको चपेटामा परेको बार्सिलोनाले आर्थिक वर्षको अन्त्य हुनु अघि नाफा पोस्ट गर्ने नजिक पुगेको थियो । यो आदानप्रदान फुटबलको भन्दा आर्थिक विषय बढी थियो । यसको विषयमा चर्चा पनि भएको थियो ।
इटालीको उपभोक्ता अधिकारको संरक्षणका लागि इटालियन संघका अध्यक्ष मार्को डोन्जेलीका अनुसार, युभेन्टस १५ वर्षपछि, एक पटक फेरि रिलिगेसन हुनसक्ने र सिरी ए को उपाधि खोसिने तर्फ जादै गरेको बताएका छन् ।
उनले अहिलेका युभेन्टसमाथिका अभियोग धेरै गम्भीर रहेको बताउदै युभेन्टसले यस प्रकारका अपरेशनहरूका साथ प्रतिद्वन्द्वी क्लबहरूमाथि गैरकानूनी रूपमा फाइदा उठाइरहने हो भने फेडरेशन र बजार प्रतिस्पर्धाको लागि प्राधिकरणले हस्तक्षेप र स्वीकृति दिनुपर्ने बताएका छन् । साथै उनले व्यक्तिगत जिम्मेवारीभन्दा बाहिर, क्लबलाई सजायबाट छुट नदिइने चेतावनी समेत दिएका छन् ।
यसअघि एसी मिलान र इन्टर मिलानमाथि २००८ मा पूँजीगत लाभसँग सम्बन्धित कथित आर्थिक अनियमितताको विषयमा अनुसन्धान गरिएको थियो तर खेलाडीको वास्तविक बजार मूल्य निर्धारण गर्न कठिनाईको कारण कुनै पनि क्लबलाई कारवाही बहने गरिएको थिएन । यद्यपि, २०१८ मा सेसेनालाई पूँजीगत लाभका नियम बारम्बार उल्लङ्घन गरेको आरोपमा तीन अंक कटौती गरिएको थियो ।
अब के हुनेछ ?
यस विषयमा अनुसन्धान गरिरहेका इटालियन अधिकारी हरुले यस विषयको अनुसन्धान सजिलो नभएको बताएका छन् । उनीहरुले पुँजीगत लाभको समस्या समाधान गर्न सहज भने नभएको प्रमुख करण खेलाडीको वास्तविक मूल्य निर्धारण गर्ने विधि फेला पार्न नसकेको बताएका छन् । साथै उनीहरुले झूटा लेखाले बिग्रिएको वित्तीय मोडेल कोरोना महामारीको कारणले झन् निर्दयी रूपमा पर्दाफास भएको बताएका छन् ।
अनिवार्य रूपमा, खेलाडीहरूको ज्यालाको अत्यधिक लागत कभर गर्नको लागि तिनीहरूको हताशमा, केही क्लबहरूले जोखिम लिइरहेका छन्, कुनाहरू काटिरहेका छन् वा, खराब, नियमहरू तोडिरहेका टिप्पणी उनीहरुले गरेका छन् ।
अहिले युभेन्टसमाथिको अनुसन्धान अगाडी बढिसकेको छ । युभेन्टसका एक निर्देशक जियोभन्नी मान्नासँग टुरिन पब्लिक प्रोसिक्युटरको कार्यालयले सोधपुछ गरिसकेको छ भने अन्य अधिकारीहरुसँग पनि लगातार सोधपुछ भैरहेको छ ।
मिडिया रिपोर्टका अनुसार करिब दुइ सातामा यसको अनुसन्धान पुरा हुने उल्लेख गरिएको छ । यसको निष्कर्षको आधारमा कस्तो कारवाही गर्ने भन्ने अनुसन्धान अधिकारीहरुमै निर्भर हुने बताइएको छ । यस विषयमा इटालियन मिडियाहरुले भने युभेन्टस यस प्रकरणमा नराम्रोसँग फस्दै गएको र युभेन्टसमाथि रेलिगेशनसम्मको कारवाही हुनसक्ने बताउदै आएका छन् ।
