- २०८१ बैशाख १६ आइतबार
काठमाडौँ । नासाले पहिलो पटक अर्को ग्रहबाट रकेट प्रक्षेपण गर्ने तयारी गरेको छ । मार्स सेम्पल रिटर्न मिशन अन्तर्गत, नासाले मंगल ग्रहबाट मार्स एसेन्ट भेहिकल प्रक्षेपण गर्नेछ, जसले संकलन गरिएका नमूनाहरूलाई पृथ्वीमा फिर्ता ल्याउन मद्दत गर्नेछ । यसका लागि एमएभी टोलीले ठोस रकेट मोटरको पहिलो र दोस्रो चरणको परीक्षण गरेको थियो, जुन सफल भएको थियो ।
मार्स एसेन्ट भेहिकल, नासाको मार्शल स्पेस सेन्टरबाट व्यवस्थित गरिएको, जुन २०२८ मा प्रक्षेपण हुनेछ । सन् २०३० सम्ममा मंगल ग्रहका नमूनाहरू पृथ्वीमा पुग्न सक्नेछन् । नासको पर्सेभेरेन्स रोभरले हाल यी नमूनाहरू सङ्कलन गरिरहेको छ । अर्को ग्रहको नमूना पृथ्वीमा ल्याउने यो पहिलो पटक हुनेछ । उनीहरुको अनुसन्धानका क्रममा मंगल ग्रहमा जीवनको सम्भावना पत्ता लगाउने प्रयास गरिने छ ।
मंगल ग्रहबाट नमूना फिर्ता अभियानको सफलताका लागि मार्स एसेन्ट भेहिकलको डिजाइन, कम्पोनेन्टसँग सम्बन्धित सबै परीक्षण र समीक्षा भइरहेको नासाले जानकरी दिएको छ । यसलाई पृथ्वीबाट नमूना पुनःप्राप्ति ल्यान्डर मार्फत प्रक्षेपण गरिनेछ, जसलाई मंगल ग्रहमा पुग्न करिब २ वर्ष लाग्नेछ। यसपछि अर्को १ वर्षमा पर्सेभेरेन्स रोभरबाट नमूना लिनेछ ।
यी रकेटको नाकमा भण्डार गरिनेछ। नमूना स्थानान्तरण पछि, मार्स एसेन्ट भेहिकल मंगल ग्रहबाट प्रक्षेपण गरिनेछ, जुन ग्रहको कक्षमा पुग्नेछ र नमूना कन्टेनर पृथ्वी रिटर्न अर्बिटरलाई हस्तान्तरण गर्नेछ। यो अर्बिटर नमूना लिएर पृथ्वीमा फर्किनेछ ।
मार्स एसेन्ट भेहिकल २ ठोस रकेट मोटरहरू एसआरएम १ र एसआरएम २ द्वारा सुरु हुनेछ । एसआरएम १ मार्फत, रकेट मंगल ग्रहको सतह माथि उठाइनेछ, जबकि एसआरएम २ मार्फत, नमूना कन्टेनर मंगल ग्रहको सही कक्षामा पठाइनेछ ।
एसआरएम २ मोटरको परीक्षण २९ मार्चमा गरिएको थियो भने एसआरएम १ मोटरको परीक्षण ७ अप्रिलमा क्यालिफोर्नियाको वायुसेना आधारमा गरिएको थियो । दुबैको परिक्षण सफल भएको थियो ।
यसअघि पर्सभेरेन्स मार्स रोभर मंगल ग्रहमा जीवनको खोजी गर्न १८–१९ फेब्रुअरी २०२१ को रातमा अवतरण गरेको थियो। भारतीय समय अनुसार दिउँसो करिब २ बजे मंगल ग्रहको सबैभन्दा खतरनाक सतह जाजिरो क्रेटरमा अवतरण गरेको हो । पहिले यो सतहमा पानी थियो ।
मंगल ग्रहमा रोभरको अहिलेसम्मको इतिहासमा यो सबैभन्दा सही अवतरण भएको नासाले दाबी गरेको छ । पर्सिभेरेन्स रोभरले रातो ग्रहबाट चट्टानको नमूनाहरू पनि ल्याउनेछ।
प्रक्षेपणको केही दिन पछि, पर्सेरेन्स रोभरले मंगल ग्रहको पहिलो अडियो रेकर्डिङ जारी गर्यो । यो १० सेकेन्ड अडियो क्लिप एक धेरै नरम आवाज थियो । नासाका अनुसार पर्सभेरेन्स रोभर अवतरण गरेपछि त्यहाँ रहेको धुलो र माटोमा परेको दबाबका कारण यो निर्माण भएको हो ।
लगभग एक महिना पछि, मार्च मा, यो रोभरले लगभग २१.३ फिट सम्म एक टेस्ट ड्राइभ गर्यो। जसका कारण मंगल ग्रहको माटोमा यसको पाङ्ग्राको निशान बनाइएको थियो । नासाले यी चिन्हहरूको तस्बिर सामाजिक सञ्जालमा सेयर गरेको थियो।
मङ्गल ग्रहमा कार्बनडाइअक्साइडबाट अक्सिजन बनाउन पर्सेभेरेन्स र इन्जेन्युइटी हेलिकप्टरहरू काम गरिरहेका छन्। जमिन मुनि जीवनको संकेत बाहेक पानीको खोजी र सम्बन्धित अनुसन्धान पनि गर्नेछ । यसको मार्स एनवायरमेन्टल डाइनामिक्स एनालाइजरले मंगल ग्रहको मौसम र जलवायुको अध्ययन गर्नेछ ।
