- २०८१ बैशाख १६ आइतबार
काठमाडौँ । चीनले मंगलबार पहिलो पटक साधारण अन्तरिक्ष यात्रीलाई अन्तरिक्षमा पठाएको छ । यसअघि चीनबाट सेनाका अन्तरिक्ष यात्रीहरू मात्र अन्तरिक्षमा गएका थिए। चीनले आफ्नो मिसन जिउगुआन स्याटेलाइट सेन्टरबाट मंगलबार बिहान ९:३१ मा प्रक्षेपण गरेको थियो।
पछिल्ला केही वर्षयता चीनले अन्तरिक्षमा आवागमनलाई तीव्र बनाएको छ ।
चीनको अन्तरिक्ष एजेन्सीले मंगलबार जिउगुआन स्याटेलाइट सेन्टरबाट अन्तरिक्ष कार्यक्रम प्रक्षेपण गरेको छ । यसमार्फत चीनले पहिलो पटक आम अन्तरिक्ष यात्रीलाई अन्तरिक्षमा पठाएको छ । बेइजिङको युनिभर्सिटी अफ एरोनटिक्स एण्ड एस्ट्रोनटिक्सका प्रोफेसर गुईलाई यस मिसनमा पठाइएको छ । मिसनको कमाण्डर पिपुल्स लिबरेसन आर्मी (पीएलए) का जिङ हाइपेङ बनाइएको छ ।
यी दुई बाहेक यस मिसनमा एक इन्जिनियर झु याङझु पनि छन् । चाइना डेलीमा प्रकाशित रिपोर्टका अनुसार तीनै जना अन्तरिक्ष यात्री यस पाँच महिनाको मिसनमा गएका छन् । बिहानैदेखि यो कार्यक्रम सफलतापूर्वक सञ्चालन भएको थियो । यो मानवयुक्त अन्तरिक्ष यानलाई शेन्झाउ चौधौं नाम दिइएको छ ।
के छ चीनको योजना ?
चीनले सन् २०३० सम्ममा चन्द्रमामा पुग्ने तयारी गरिरहेको छ । यसका लागि चिनियाँ सेनाको अन्तरिक्ष कार्यक्रममा अर्बौं खर्च भइसकेको छ । एक रिपोर्टका अनुसार चीन अन्तरिक्ष दौडमा अमेरिका र रुसलाई मिलाउन चाहन्छ ।
चीनले गत वर्ष तेस्रो स्थायी अन्तरिक्ष स्टेशन निर्माणको काम पूरा गरेको थियो । जसको नाम तियाङगोङ राखिएको छ । प्रक्षेपणपछि यसलाई १० वर्षसम्म पृथ्वीको कक्षमा राखिनेछ । यससँगै अन्तरिक्षमा सबैभन्दा लामो समयसम्म मानव बस्ने कीर्तिमान बन्नेछ । २०११ मा, अमेरिकाले आफ्नो अन्तरिक्ष एजेन्सी नासालाई चीनको अन्तरिक्ष एजेन्सीसँग काम गर्न अनुमति दिन अस्वीकार गर्यो । त्यसयता चीन अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशनबाट बाहिर छ ।
हालै नासाका अफिसर बिल नेल्सनले चीनले चन्द्रमाको एक भागमा वैज्ञानिक अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिरहेको दाबी गरेका थिए । पछि यो क्षेत्र चीनले कब्जा गर्न सक्ने आशंका गरिएको छ ।
इन्डो-प्यासिफिक सेन्टर फर स्ट्रेटेजिक कम्युनिकेसनको रिपोर्ट अनुसार चीनले आफ्नो अन्तरिक्ष कार्यक्रम मार्फत आफूलाई सैन्य, आर्थिक र प्राविधिक शक्तिमा परिणत गर्न खोजिरहेको छ । उही समयमा, अमेरिकी अन्तरिक्ष बल प्रमुख नीना आर्माग्नो नोभेम्बर २०२२ मा चीनले आर्थिक लाभ र रणनीतिक कारणले अन्तरिक्ष दौड जित्ने प्रयास
गरिरहेको दाबी गरेका थिए । अमेरिकालाई डर छ कि यदि चीनले आफ्ना सबै मिसनहरूमा सफल बनायो भने, उसले उनीहरूलाई अन्तरिक्ष दौडमा पछाडि छोड्नेछ ।
एक रिपोर्ट अनुसार, चीनले चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुव नजिक एक स्वायत्त चन्द्र अनुसन्धान स्टेशन निर्माण गर्ने योजना पनि बनाइरहेको छ, जुन २०२५ मा सञ्चालन हुने अपेक्षा गरिएको छ । चीनले आर्थिक लाभ र रणनीतिक कारणले अन्तरिक्ष युद्ध जित्ने प्रयास गरिरहेको छ । प्रतिवेदनमा दाबी गरिएको छ कि डिसेम्बर २० मा, चाइना एरोस्पेस साइन्स एण्ड टेक्नोलोजी कर्पोरेशनका अध्यक्ष वु यानसेङले चीनको अन्तरिक्ष विकास लक्ष्यहरू रेखांकित गरेका थिए ।
चीनले २०२३ मा ६० भन्दा बढी अन्तरिक्ष अभियानहरू सहित २०० भन्दा बढी अन्तरिक्ष यानहरू प्रक्षेपण गर्ने योजना बनाएको छ । प्रतिवेदनमा भनिएको छ, चीन र रुससँग पहिले नै 'खतरनाक उपग्रहहरू' छन् जसले अमेरिकी उपग्रहहरूलाई नष्ट गर्न र विनाश गर्ने क्षमता राख्छन् ।
