- २०८१ बैशाख २८ शुक्रबार
काठमाडौँ । चीन घट्दो जन्मदरसँग जुधिरहेको छ । सरकारले विभिन्न प्रलोभनात्मक आश्वासन दिएर युवालाई विवाह गर्न प्रोत्साहित गर्न खोजिरहेको छ । यति हुँदाहुँदै पनि चिनियाँहरुले विवाहमा खासै चासो देखाएका छैनन् । यही कारणले गर्दा चीनले सन् १९७० को दशकको उत्तरार्धयता सबैभन्दा कम विवाह गरेको गत वर्ष रेकर्ड गरेको छ ।
यसले चीनको जनसङ्ख्याको बिग्रँदै गएको सन्तुलन झल्काउँछ । यसमा ६० वर्ष भन्दा बढीमा पहिलो पटक जनसंख्या गिरावट समावेश छ । यद्यपि यी तथ्याङ्कहरू कोविड प्रतिबन्धको समयमा हो जब धेरै शहरहरूमा लकडाउन लगाइएको थियो ।
नागरिक मामिला मन्त्रालयको तथ्याङ्क अनुसार चिनियाँ सञ्चारमाध्यमले लगातार नवौं वर्ष विवाह दर्ता घटेको बताएको छ । गत वर्ष नवविवाहित जोडीको संख्या ६८.३ लाख थियो । यो २०१३ मा भएको लगभग आधा हो । सन् २०१३ मा रेकर्ड १.३४ करोड जोडीले विवाह गरेका थिए । २०२१ मा ७६.३ लाख विवाह भएका थिए । अर्थात् २०२२ मा १०.५ प्रतिशत विवाह घटेको छ । यो सन् १९८६ यताकै न्यून हो ।
चिनियाँ अधिकारीहरूले कम विवाह र घट्दो जन्मदरबीच प्रत्यक्ष सम्बन्ध देख्छन्, जहाँ सामाजिक मान्यता र सरकारी नियमहरूले अविवाहित जोडीहरूलाई बच्चा जन्माउन गाह्रो बनाउँछ । विज्ञ हे याफुका अनुसार विवाहको बढ्दो औसत उमेरसँगै विवाहको बढ्दो लागत, घट्दै गएको युवा सङ्ख्या, छोराको रोजाइले विवाह घट्दै गएको छ ।
आधुनिक इतिहासमा पहिलो पटक नवजात शिशुको संख्या पनि गत वर्ष एक करोडभन्दा तल झरेको छ । ६० वर्षभन्दा बढीमा पहिलो पटक प्रति १,००० जनामा ६.७७ बालबालिका मात्र जन्मिएका छन् । यो सन् १९४९ मा कम्युनिष्ट चीनको स्थापनापछिको सबैभन्दा कम जन्मदर हो ।
