- २०८१ बैशाख १६ आइतबार
काठमाडौँ । विनाशकारी बाढी र मानिसहरू बाँच्ने आशा कम भए पनि लिबियामा अन्तर्राष्ट्रिय सहायता ढुवानी पुगेको छ । हावाहुरीका कारण आएको अविरल वर्षाको चापमा दुईवटा बाँध भत्किएपछि बन्दरगाह सहर देरना डुबानमा परेको छ भने हजारौं मानिस र घरबार समुद्रमा बगेका छन् ।
विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले ३ हजार ९५८ जनाको शव निकालेर पहिचान भइसकेको र ९ हजार व्यक्ति अझै बेपत्ता रहेको बताएको छ । डब्लुएचओले पूर्वी सहर बेनगाजीमा २९ टन सहायता पुगेको घोषणा गरेको छ ।
बाढीमा समुन्द्रमा बगेर पनि शव किनारमा तैरिरहेका छन् । माल्टाको नागरिक सुरक्षा विभागको एक उद्धार टोलीले शुक्रबार समुद्र तटमा शवहरूले भरिएको फेला पारेको जनाएको छ ।
सहायता बोकेका दुई विमानहरू डेर्नाबाट ३०० किलोमिटर पश्चिममा बेनगाजीमा अवतरण गरेका छन् । इटालियन दूतावासले दुईवटा हेलिकप्टर, बुलडोजर, टेन्ट, कम्बल र पम्प लिएर एउटा जहाज डेर्ना आइपुगेको जनाएको छ । साउदी अरेबिया र कुवेतबाट पनि टन सहयोग पूर्वी क्षेत्र र फ्रान्सबाट फिल्ड अस्पताल पुगेको छ । डेर्नाबाट १०० किलोमिटर पश्चिममा रहेको अल-बायदामा मानिसहरूले सडक र घरहरू खाली गरेका थिए ।
बाढी लिबियामा कमजोर पूर्वाधारको कारणले गर्दा भएको थियो, जुन २०११ मा नाटो समर्थित विद्रोहले लामो समयका तानाशाह मोअम्मर गद्दाफीको हत्या पछि अशान्तिमा डुब्यो । इस्लामिक राहत सहायता संगठनले पानीजन्य रोगहरूको बढ्दो खतरा र खाना, आश्रय र औषधिको अभावलाई औंल्याउँदै 'दोस्रो मानवीय संकट' को चेतावनी दिएको छ ।
पूर्वी लिबियाको राष्ट्रिय सेनाका प्रवक्ता अहमद अल-मेस्मारीले बाढीबाट १२ लाखभन्दा बढी मानिस प्रभावित भएको बताए । संयुक्त राष्ट्र संघले खाँचोमा परेकाहरूलाई मद्दत गर्न ७१ मिलियन डलर बढीको आवश्यक रहेको भन्दै सहयोगको अपिल गरेको छ ।
संयुक्त राष्ट्र सहायता प्रमुख मार्टिन ग्रिफिथ्सले लिबियाका दुई प्रतिद्वन्द्वी प्रशासनहरू- त्रिपोलीमा संयुक्त राष्ट्र समर्थित अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त सरकार र प्रकोप प्रभावित पूर्वमा आधारित सरकार बीच समन्वयको लागि आह्वान गरेका थिए ।
पूर्वी सरकारका प्रमुख ओस्माना हमादले शनिबारदेखि नयाँ उपायहरू लागू गरिने घोषणा गरे, जसले सर्वसाधारणहरूलाई प्रकोप क्षेत्रबाट बाहिर निकाल्न अनुमति दिए । अनुसन्धान सुरु गरेपछि, लिबियाका अभियोजक जनरल अल-सेदिक अल-सुरले भने कि प्रकोपको उत्पत्तिमा दुई बाँधहरू १९९८ बाट फुटेको थियो । २०१० मा टर्की कम्पनीले सुरु गरेको मर्मत सन् २०११ को क्रान्ति सुरु भएको केही महिनापछि रोकिएको थियो, र काम कहिल्यै सुचारु भएन, अभियोजकले भने, दोषीलाई कडाइका साथ कारबाही गरिनेछ र यसलाई समाधान गर्न समाधान गरिएको छ ।
आप्रवासनका लागि अन्तर्राष्ट्रिय संगठनले पूर्वी लिबियामा ३८ हजार ६४० भन्दा बढी मानिसहरू घरबारविहीन भएको बताएको छ, जसमध्ये ३० हजार मात्र डेरनामा थिए । जलवायु विज्ञहरूले यो प्रकोपलाई लिबियाको बिग्रँदै गएको पूर्वाधार र तापक्रम बढ्दो मौसमको परिणामको रूपमा वर्णन गरेका छन् ।
जर्मन इन्स्टिच्युट फर इन्टरनेशनल एन्ड सेक्युरिटी अफेयर्सका लिबिया विज्ञ वोल्फ्राम लाचरले भने- 'डेर्नामा भएको प्रकोपको पछाडि निष्क्रियता, असक्षमता, लापरवाही, बेवास्ता र भ्रष्टाचारको परिणाम बिस्तारै देखिँदैछ ।'
