- २०८१ बैशाख १७ सोमबार
काठमाडौँ । मनोविज्ञान टुडेको अनुसन्धानले २५ देखि ४० प्रतिशत विवाहित जोडीहरू घुर्ने जस्ता कारणहरूका लागि नियमित रूपमा छुट्टै सुत्न रुचाउँछन् । जसका कारण उनीहरुमा भावनात्मक र शारीरिक लगावको कमी हुन्छ । फलस्वरूप, तिनीहरूको सम्बन्ध टुट्ने कगारमा पुग्छ । यस्ता पार्टनरको यौन जीवन पनि बिग्रन्छ ।
यसलाई ‘स्लीप डिभोर्स’ भनिन्छ । यसको अर्थ निद्राको सम्बन्ध विच्छेद हो । सम्बन्धमा हुँदा पनि दम्पतीहरू छुट्टै सुत्न रुचाउनुको धेरै कारणहरू छन् । तपाइँ सोच्न सक्नुहुन्छ कि यो कहिलेकाहीं केहि अवस्थामा हुन्छ, तर यसले सम्बन्धमा धेरै फरक पार्दैन । तर यो त्यस्तो होइन । अमेरिकामा गरिएको एक अनुसन्धानले पेन्सिल्भेनिया राज्यका ३० प्रतिशत विवाहित जोडीहरू नियमित रूपमा छुट्टै कोठामा सुत्ने गरेको पाइएको छ ।
सम्बन्धको व्यवहार बुझ्नका लागि गरिएका धेरै अनुसन्धानले विभिन्न कोठामा सुत्नु पति–पत्नी वा प्रेमी–प्रेमिकाबीचको सम्बन्धका लागि खतरनाक साबित हुने कुरा पनि पत्ता लागेको छ । एक्लै सुत्दा निद्रालाई फाइदा हुन्छ तर प्रेम र सम्बन्धलाई हानि पुर्याउँछ ।
‘क्लिभल्यान्ड क्लिनिकको हेल्थ एसेन्शियल्स’ को रिपोर्टले पार्टनरले छुट्टाछुट्टै सुत्नु निन्द्राका लागि फाइदाजनक तर सम्बन्धका लागि खतरनाक रहेको बताउँछ । अध्ययनले यो पनि पत्ता लगाएको छ कि धेरै पटक जोडीहरू जोडीको घुर्ने, बत्ती बालेर सुत्ने बानी, एसी तापक्रम, फरक निद्रा वा झगडा जस्ता कारणहरूले गर्दा जोडीहरू अलग-अलग सुत्न थाल्छन् । तर समयसँगै यो बानी उनीहरूका लागि बाध्यता बन्न पुग्छ र उनीहरूले चाहेर पनि ओछ्यान बाँड्न सक्दैनन् । एक्लै सुत्नु उसको बानी र आवश्यकता बनिसकेको हुन्छ । जसका कारण उनीहरुको सम्बन्ध बिग्रन थाल्छ ।
स्लीप डिभोर्सको धेरै कारण हुन सक्छन् । तर यसको एउटा ठूलो कारण यौन कार्यसम्पादन गल्ती पनि हो । ओछ्यानमा खराब प्रदर्शन गर्ने पुरुष वा अलैंगिक प्रकृतिका महिलाहरू 'स्लीप डिभोर्स' लिन रुचाउँछन् । लजालुपन, तनाव र भावनात्मक संलग्नताको कमी जस्ता कारणले पति र पत्नी अलग-अलग सुत्न रुचाउँछन् । यसबाहेक सहरको व्यस्त जीवनमा श्रीमान्–श्रीमतीको कामको समय र जीवनशैलीमा आएको परिवर्तन पनि निद्रा सम्बन्ध विच्छेदको प्रमुख कारण हो ।
सामान्य भाषामा 'सँगै सुत्नु' भनेको यौन सम्बन्ध हो । तर सम्बन्ध र प्रेमको मनोविज्ञानमा सँगै सुत्नु यौन क्रियाकलापमा मात्र सीमित छैन ।
मनोविज्ञान क्षेत्रको प्रतिष्ठित जर्नल ‘करेन्ट डाइरेक्शन इन साइकोलोजिकल साइन्स’ मा प्रकाशित रिपोर्टमा भनिएको छ, यौनसम्पर्क नगरी पनि दम्पतीहरु सँगै सुते भने उनीहरुको सम्बन्ध निकै मजबुत हुन्छ । तिनीहरू भावनात्मक रूपमा एकअर्काको नजिक आउँछन् र उनीहरूको सम्बन्ध बलियो हुन्छ । यदि कुनै व्यक्तिको पार्टनर बिना कुनै चिन्ता बिना उनीसँग सुत्छ भने, यसको मनोवैज्ञानिक अर्थ हुन्छ, पार्टनरले उसको उपस्थितिमा सुरक्षित र सहज महसुस गरिरहेको छ, यो सम्बन्धको पहिलो शर्त हो ।
यस अनुसन्धानकी सह-लेखिका एमिली इम्पेट भन्छिन्, जब पार्टनरहरू एकअर्कासँग शारीरिक सम्पर्कमा आउँछन्, खुशी हर्मोनहरू निस्कन्छ । साझेदारहरूले खुशी महसुस गर्छन् । तिनीहरूको दिमागले संकेत गर्छ कि तिनीहरूको पार्टनरको उपस्थिति राम्रो र रमाइलो छ । दुईबीचको प्रेम स्वतः प्रगाढ हुन्छ । ध्यान राख्नुहोस् कि शारीरिक स्पर्शको अर्थ यौन सम्बन्ध मात्र होइन ।
मनोविज्ञान अनुसन्धान र सम्बन्ध अध्ययनको मद्दतले हामीले थाहा पाएका छौं कि सम्बन्धका लागि सँगै सुत्नु आवश्यक छ । ओछ्यान छुट्ने बित्तिकै सम्बन्धमा पनि पर्खाल बन्छ ।
मुख्य कुरा यो हो कि सँगै सुत्नु हाम्रो सम्बन्धमा सांस्कृतिक र भावनात्मक रूपमा गाँसिएको छ । यस्तो अवस्थामा यदि कुनै कारणले रोमान्टिक पार्टनर अलग-अलग सुत्छन् भने सम्बन्ध कमजोर हुन थाल्छ । सम्बन्धको मनोविज्ञान र सम्बन्ध प्रशिक्षकहरूको सल्लाहले देखाउँछ कि 'शारीरिक स्पर्श' प्रेमको आवश्यक पाँच भाषाहरू मध्ये एक हो । तसर्थ, बिल्कुल आवश्यक नभएसम्म, यो निद्रा सम्बन्ध विच्छेद वा निद्रा पृथक्करणबाट बच्न सल्लाह दिइन्छ ।
