- २०८१ बैशाख १७ सोमबार
काठमाडौँ । अहिले विश्वभर दुबईका शासक शेख मोहम्मद बिन रसिद अल मकतूमको पत्नी राजकुमारी हया बिन्त अल हुसेनसँगको सम्बन्ध विच्छेदको चर्चा भैरहेको छ । बेलायतको एक अदालतले शेखलाई ८८ अर्ब बराबरको रकम राजकुमारी हयालाई दिने आदेश दिएपछि यसको अहिले चर्चा चुलिएको हो । यसलाई सम्बन्धबिच्छेदलाई बेलायती अदालतको इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो सम्बन्धविच्छेदको मुद्दा भनिएको छ ।
बेलायतको उच्च अदालतले मंगलबार शेखलाई ८८ अर्ब रकम राजकुमारी हायालाई दिन आदेश दिएपछि शासक शेख र राजकुमारी हयाको बारेमा पनि विश्वभर चर्चा भैरहेको हो । ४७ बर्षिय हया जोर्डनका पूर्व राजा हुसेनकी छोरी हुन् । त्यस्तै शेख संयुक्त अरब इमिरेट्सका प्रधानमन्त्री हुन् । उनी घोडा दौडको विश्वका पौराणिक व्यक्तित्वहरूमा पनि गनिन्छन् । उनले कुल छ वटा विवाह गरेका छन् ।
हया आफ्नी श्रीमती मध्ये कान्छी थिइन् । बेलायतको उच्च अदालतले दिएको फैसला अनुसार राजकुमारी हयालाई दिएको पैसाबाट उनको दुई सम्पत्तिको मर्मत सम्भारको खर्च व्यहोर्ने भएको छ । थप रूपमा अदालतले 'सुरक्षा बजेट', बिदाहरू, नर्स र नानीको तलब र प्रावधान, परिवार र घरपालुवा जनावरहरूको लागि सशस्त्र गाडीहरू समेत समावेश गरेको छ ।
निर्णयमा दुई बालबालिकालाई वार्षिक ५.६ मिलियन पाउण्ड दिन पनि भनिएको छ । दुई सन्तानमध्ये एक १४ वर्षीया छोरी र एक नौ वर्षीय छोरा छन् । उनीहरुलाई २९ मिलियन पाउण्डको ग्यारेन्टी पनि दिनुपर्नेछ । राजकुमारी हया सन् २०१९ मा आफ्ना सन्तानसहित दुबईबाट भागेर बेलायत आएकी थिइन् ।
यो दुबईको शाही परिवारको लागि लामो अदालती मुद्दा रहेको थियो । राजकुमारी हया बेलायत आउदा धम्की आउने गरेको उनले बताएकी थिइन् । धम्किपछि बेलायतमा उनको सुरक्षा बढाइएको थियो।
सोही वर्ष अदालतले शेखले राजकुमारी हया, उनका अंगरक्षक र कानुनी टोलीको मोबाइल फोन अवैध रूपमा ह्याक गरेको फैसला सुनाएको थियो । यस ह्याकिङमा पेगाससको प्रयोग भएको खुलासा भएको थियो । सम्बन्धविच्छेदको फैसला सुनाउँदै न्यायाधीशले राजकुमारी हयाको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न पनि आदेश दिएका छन् ।विशेष गरी शेखले आफ्ना दुई छोरी शेख लतिफा र शेख शम्सालाई उनीहरूको सहमति बिना दुबई ल्याएको थाहा पाएपछि हयाले आफ्नो ज्यान खतरामा रहेको आरोप लगाएकी थिइन् । ७२ वर्षका शेखले अपहरणको आरोप अस्वीकार गरेका थिए ।
हयाले अदालतमा बलपूर्वक विवाह संरक्षण आदेश मागेकी थिइन्, जसले व्यक्तिलाई जबरजस्ती विवाह गर्नबाट जोगाउँछ । दुबईका शासक शेख भने यस सुनुवाइमा उपस्थित भएका थिएनन् । राजकुमारी हया जोर्डनका राजा अब्दुल्लाहकी सौतेनी बहिनी र शेख मोहम्मदकी छैटौं पत्नी पनि हुन् । दुबई र संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई)का लागि यो विषय निकै संवेदनशील मानिएको छ ।
यसै महिना यस विषयमा एक निजी सुनुवाई पनि भएको थियो, जसमा दुबै पक्षले यो मुद्दा आफ्नो छोराछोरीको भलाइको लागि हो र उनीहरूको सम्बन्ध विच्छेद वा पैसाको लागि नभएको भनी बयान दिएका थिए । दुबईको शाही परिवारका नजिकका मानिसहरूले शेख र राजकुमारी हाया बीचको पारिवारिक झगडाको कारण उनीहरूको ३३ वर्षीया छोरी शेखा लतिफाह भएको बताएका छन्, जसकी आमा शेखको अर्की श्रीमती छिन् ।
शेख लतिफा विगतमा पनि विवादमा थिइन् । कथित रूपमा उनको बाटो रोकिएको थियो र त्यसपछि उनले घरबाट भाग्ने प्रयास गरेकी थिइन् ।
शेख लतिफाका साथीहरूका अनुसार उनले गत वर्ष भाग्न खोजेकी थिए तर उनको जहाजलाई इमिरेटी सेनाले भारतीय तट नजिकै रोकेको थियो । डिसेम्बरमा पूर्व आयरिश राष्ट्रपति मेरी रोबिन्सनसँगको भेटपछि उनी सार्बजनिक रुपमा देखिएकी छैनन् ।
रबिन्सन संयुक्त राष्ट्र मानव अधिकार समूहका पूर्व प्रमुख हुन् र राजकुमारी हयाका साथी पनि हुन् । त्यो भेटपछि, शेख लतिफालाई 'समस्यामा' भनिएको थियो ।
त्यसपछि युएई प्रशासनले आरोपको जवाफमा शेखा लतिफाको उपचार र रोबिन्सनलाई भेटेको जानकारी सार्वजनिक गरेको थियो ।
गत वर्ष मार्चमा सार्वजनिक भएको ४० मिनेटको भिडियोमा लतिफाले आफूमाथि लगाइएको प्रतिबन्धबारे कुरा गरेकी थिइन् र आफू दुबईमा बस्न नचाहेको बताएकी थिइन् । आफ्नी बहिनी शम्साको सन्दर्भमा उनले सन् २००० मा बेलायतमा छुट्टी मनाउदा भागेको बताएकी थिइन् ।
लतिफाले भनिन्- 'तपाईले भिडियो हेर्दै हुनुहुन्थ्यो, सायद म मरेको छु वा धेरै खराब अवस्थामा छु ।'
शेख र बेलायत :
अर्कोतर्फ, शेख मोहम्मदको बेलायतसँग घनिष्ठ सम्बन्ध रहेको छ । उनी प्रसिद्ध ब्रिटिश मिलिटरी एकेडेमी स्यान्डहर्स्टका स्नातक हुन् । महारानी एलिजाबेथ जस्तै, उनले घोडाहरूलाई माया गर्छन र बेलायतको घुड़सवारी उद्योगमा गणना गरिनु पर्ने व्यक्ति हुन् ।
उनको र उनको परिवारको बेलायतमा धेरै सम्पत्ति रहेको छ । उनको नेतृत्वमा दुबई प्रमुख व्यापारिक केन्द्र र पर्यटकीय गन्तव्य बनेको थियो ।
तर अहिले लन्डनमा सुरु भएको पारिवारिक झगडाको बीचमा उनले दुबईस्थित आफ्नो घरमा राजनीतिक र आर्थिक चुनौतीहरू पनि सामना गरिरहेका छन् । विगत चार वर्षदेखि अर्थतन्त्र निकै सुस्त रहेको र क्षेत्रीय तनावपछि तेलको मूल्य निरन्तर ओरालो लागेको छ ।
यो कानुनी लडाई जोर्डनका राजा अब्दुल्लाको लागि पनि ठूलो चिन्ताको विषय बनेको छ किनभने जोर्डनले यूएई र यसको सहयोगी साउदी अरबबाट सरकारी कोष प्राप्त गर्दछ ।
को हुन् राजकुमारी ?
राजकुमारी हयाको जन्म मे १९७४ मा भएको थियो । उनका बुबा जोर्डनका शाह हुसेन थिए भने आमा महारानी आलिया अल हुसेन थिइन् । जब राजकुमारी हया मात्र तीन वर्षकी थिइन्, उनकी आमाको हेलिकप्टर दुर्घटनामा मृत्यु भयो ।
राजकुमारी हयाले आफ्नो बाल्यकाल बेलायतमा बिताएकी थिइन् । उनले दुईवटा निजी विद्यालयमा पढाइ पूरा गरेकी थिइन् । त्यसपछि उनले अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयबाट राजनीति, दर्शन र अर्थशास्त्र पढेकी थिइन् ।
यसअघिका केही अन्तर्वार्तामा उनले आफूलाई बाज, सुटिङ र ठूला मेसिनको शौक रहेको बताएकी थिइन् । यसबाहेक उनले ठूलो ट्रक चलाउने लाइसेन्स प्राप्त गर्ने जोर्डनमा आफू मात्रै महिला भएको दाबी गरेकी थिइन् । राजकुमारी हयालाई घोडसवारी पनि मनपर्ने र २० वर्षको उमेरमा उनले घोडा सवारीलाई आफ्नो करियरको रूपमा रोजिन् ।
राजकुमारी हयाले २००० ओलम्पिक खेलहरूमा इक्वेस्ट्रियनिज्ममा जोर्डनको प्रतिनिधित्व पनि गरेकी थिइन्, उनी त्यो ओलम्पिक खेलहरूमा आफ्नो देशको झण्डा वाहक पनि थिइन् ।
कसरी बिग्रियो सम्बन्ध ?
१० अप्रिल २००४ मा, राजकुमारी हयाले दुबईका शासक र संयुक्त अरब इमिरेट्सका उपराष्ट्रपति तथा प्रधानमन्त्री शेख मोहम्मदसँग विवाह गरिन् । त्यतिबेला राजकुमारीको उमेर ३० वर्ष थियो भने शेख मोहम्मद ५३ वर्षका थिए । राजकुमारी हया उनकी छैटौं पत्नी थिइन् । शेखका विभिन्न पत्नीबाट कुल २३ सन्तान रहेको बताइएको छ ।
राजकुमारी जस्तै शेख पनि घोडाको शौकीन थिहुन् । उनी घोडा स्थिर गो-डल्फिनको मालिक पनि हुन् । दुवैको अमानमा विवाह भएको थियो ।
विवाहपछि राजकुमारी हयाले शेख मोहम्मदसँगको आफ्नो सम्बन्धबारे धेरै पटक निकै खुसी भएको बताएकी थिइन् । दुवैले आफ्नो सुखमय जीवन झल्काउने चित्र पनि बनाएका थिए ।
एमिरेट्स वुमन म्यागजिनको २०१६ को अंकमा राजकुमारी हयाले शेख मोहम्मदको बारेमा भनेकी थिइन्, ‘उनी जे गर्छन् त्यो अचम्मको हुन्छ। म उहाँसँग यति नजिक भएकोमा म हरेक दिन माथिलाई धन्यवाद दिन्छु ।' सोही पत्रिकामा राजकुमारी हया र शेख मोहम्मदलाई उत्कृष्ट जोडीको रूपमा प्रस्तुत गर्ने लेख पनि प्रकाशित भएको थियो ।
२०१८ मा जब शेख मोहम्मदकी छोरीहरू मध्ये एक शेखा लतिफाले देश छोडेर भाग्न खोजे, राजकुमारी हया र शेख मोहम्मदबीच दरार आएको बताइन्छ । एक भिडियोमा ३३ वर्षीया राजकुमारी लतिफाहले आफ्नो परिवारमा कसैलाई स्वतन्त्र रूपमा आफ्नो रोजाइ गर्ने अधिकार नभएको दाबी गरेकी थिइन् । जुन भाइरल भएको थियो ।
भनिन्छ, यो घटनापछि राजकुमारी हयालाई यस सम्बन्धमा धेरै नयाँ कुरा थाहा भयो र त्यसपछि उनी आफ्ना छोरा र छोरीलाई लिएर बेलायत गएकी थिइन् ।
