- २०८१ बैशाख १६ आइतबार
काठमाडौँ । क्यान्सर शरीरमा फैलिनु अघि नै यसको प्रारम्भिक पहिचानले बिरामीको ज्यान बचाउन सक्छ । यसैले डाक्टरहरूले क्यान्सरको सबैभन्दा सामान्य प्रकारको लागि नियमित स्क्रीनिंग सिफारिस गर्छन् । उदाहरणका लागि, कोलोन क्यान्सरको लागि कोलोनोस्कोपी र स्तन क्यान्सरको लागि म्यामोग्राम स्क्रीनिंग गरिन्छ । यी विधिहरू महँगो र मानिसहरूका लागि चुनौतीपूर्ण छन् ।
यस्तो अवस्थामा विश्वभरका स्वास्थ्य विशेषज्ञहरू अनुसन्धानको यस्तो प्रक्रिया विकास गर्न लागेका छन्, जसले गर्दा एकैपटक धेरै प्रकारका क्यान्सरको जाँच गर्न सकियोस् । यसमा सबैभन्दा उत्कृष्ट मल्टिकेन्सर अर्ली डिटेक्शन (एमसीइडी) परीक्षण हो । यो एकल रक्त परीक्षण हो जसले एकै समयमा धेरै प्रकारको क्यान्सर पत्ता लगाउन सक्छ ।
अमेरिकामा एमसीईडी परीक्षणको अनुसन्धान र कोषलाई प्राथमिकता दिइरहेका छन् । अमेरिकी सरकारले आगामी २५ वर्षमा क्यान्सरबाट हुने मृत्युदरलाई ५० प्रतिशतले घटाउने लक्ष्य राखेको छ । यसका लागि १ अर्ब ८ करोड डलर अर्थात १४९ अर्ब रुपैयाँ सहयोग दिइँदै आएको छ ।
एमसीइडी परीक्षण कसरी काम गर्छ ?
हाम्रो शरीरका सबै कोशिकाहरू नष्ट भएपछि, तिनीहरूले रगतबाट डीएनए बगाउने गर्दछ । यसमा क्यान्सर कोशिकाहरू समावेश हुन्छन् । एमसीईडी परीक्षणले रगतमा ट्युमर सेलहरूको डीएनए पहिचान गर्छ । यसले बिरामीलाई क्यान्सर हुने जोखिम कति छ भन्ने देखाउँछ ।
अहिलेसम्म यो विधि क्यान्सरको एड्भान्स स्टेजमा मात्र अपनाइएको छ । ट्यूमर सेलहरूको डीएनएमा उत्परिवर्तनको जाँच गर्न डाक्टरहरूले यो गर्छन् । पछिल्लो चरणको क्यान्सरका बिरामीको रगतमा यो डीएनएको मात्रा बढी हुने भएकाले एमसीईडीबाट पत्ता लगाउन सजिलो हुन्छ ।
क्यान्सर अघि एमसीइडी परीक्षण गर्न गाह्रो
अमेरिकाको युनिभर्सिटी अफ वाशिंगटनका प्रोफेसर कोलिन प्रिचार्ड भन्छन्, प्रारम्भिक चरणको क्यान्सर एमसीइडी परीक्षण मार्फत पत्ता लगाउन गाह्रो छ । यो किनभने क्यान्सर नभएका कोशिकाहरू नष्ट हुँदा रगतमा डीएनए बगाउछन् ब। साथै, रगत कोशिकाहरूले उमेरको रूपमा असामान्य डीएनए बगाउने गर्दछ, जसले ट्यूमर डीएनए पहिचान गर्नमा अन्योलता निम्त्याउन सक्छ ।
यी सबै कारणले गर्दा धेरै पटक पुरानो एमसीईडी परीक्षण गर्दा नतिजा गलत भयो । यद्यपि, यो नयाँ एमसीइडी परीक्षणमा यस्तो समस्या छैन । नयाँ टेक्नोलोजीको सहयोगले यसले रगतका कोशिकाहरू र रगतमा सामान्य कोशिकाहरूको हस्तक्षेप महसुस गर्छ । यसका साथै यसले विभिन्न क्यान्सरको डीएनएमा भएको भिन्नता पनि पहिचान गर्न सक्षम हुन्छ ।
परीक्षणको क्लिनिकल परीक्षण जारी
हाल एमसीइडी परीक्षणहरू विकास भइरहेका छन् र तिनीहरूको क्लिनिकल परीक्षणहरू भइरहेका छन् । फूड एन्ड ड्रग एसोसिएसन (एफडीए) द्वारा कुनै परीक्षण स्वीकृत गरिएको छैन । २०२१ मा, बायोटेक कम्पनी ग्रेलले अमेरिकाको पहिलो एमसीइडी परीक्षण गर्यो । कम्पनीले एकैपटक ५० भन्दा बढी क्यान्सर पत्ता लगाउन सक्ने दाबी गरेको छ । यसको मूल्य ९४९ डलर अर्थात ७८ हजार रुपैयाँ छ ।
